Op donderdag 20 juni j.l. organiseerde de WJB, de Battlefield Tour “Slag om de Grebbeberg” en “De bevrijding van Driel door de 1e Poolse parachutistenbrigade”. Voor elke Nederlander een begrip, maar wellicht hebben niet velen de plek waar deze slag plaats vond ooit bezocht. In elk geval niet schrijver dezes, en derhalve snel ingeschreven om deze kans niet te missen om hierover beter geïnformeerd te geraken. Zeker ook met de altijd uitstekende tekst en uitleg door onze vaste gids Ton Broers.
Op die dag verzamelde zich een groep van ruim 20 WJB-leden op de parkeerplaats van het Militair Ereveld Grebbeberg, waar Ton Broers hen al opwachtte met de zijkant van zijn busje beplakt met stafkaarten en andere attributen om zijn tekst en uitleg ook aanschouwelijk te maken. Na zijn inleiding over de gebeurtenissen op de Grebbeberg tussen 11 en 13 mei 1940, werd een bezoek gebracht aan het Militair Ereveld Grebbeberg. Meer dan 400 soldaten die hier begraven liggen sneuvelden in de directe omgeving, bij de Slag bij de Grebbeberg. Sinds 1946 worden hier ook Nederlandse soldaten begraven die elders zijn gesneuveld. Het ereveld kent nu bijna 850 graven.
Tijdens de Slag om de Grebbeberg hebben een vijftal officieren en soldaten zich zodanig onderscheiden dat zij een Militaire Willems-Orde 4de klasse kregen, waarvan een aantal onder hen die onderscheiding postuum kregen. Vanaf het IJsselmeer werden ten oosten van de Utrechtse Heuvelrug grote gebieden onder water gezet die de vijand dwongen zich te concentreren op de weinige accessen die een droge opmars garandeerden. Een van die toegangsroutes was de weg Wageningen-Rhenen. Doordat een gemaal in het riviertje de Grebbe nog niet klaar was, was het voorterrein daar over een paar kilometer breedte droog en daarom werd dit uitgekozen als een van de twee aanvalsassen van het Duitse offensief tegen de Grebbelinie.
Na afloop van het bezoek aan het Ereveld werd door de groep een route gelopen via de voorpostenlijn naar de hoofd weerstands lijn en uiteindelijk naar de stoplijn. Hier en daar staan nog de originele bunkers, en worden nog wat loopgraven onderhouden om e.e.a zichtbaar te maken. Vervolgens verplaatste de groep zich per auto naar het nabijgelegen Panorama Restaurant De Blaauwe Kamer waar van een uitstekende lunch werd genoten. Van hieruit ging de tocht per auto verder naar Driel dat bekend is geworden doordat het 1e Pools onafhankelijke parachutistenbrigade onder commando van Generaal Majoor Stanislaw Sosabowski hier is geland. Een deel van de brigade landde op 19 september in zweefvliegtuigen ten noorden van de Rijn bij Wolfheze. Aangezien de eerder gelande Britse 1e Airborne Divisie nog maar beperkte controle had over de landingsterreinen gebeurde deze landing onder zware Duitse beschietingen. Toen op 21 september 1944 daadwerkelijk de overige Poolse parachutisten konden worden ingevlogen, waren alle landingsterreinen in Duitse handen en waren de resterende Britse Airbornes samengedreven in de perimeter. Besloten werd de Polen te laten landen bij Driel op de zuidoever. Zij dienden de Rijn over te steken en op die manier de belegerde troepen in Oosterbeek te versterken.
Na een bezoek aan het borstbeeld van Majoor Stanislaw Sosabowski en het Polen monument werd een bezoek gebracht aan het informatiecentrum Driel. Het Informatiecentrum: De Polen van Driel belicht de strijd van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade bij het dorp Driel tijdens Operatie Market Garden.
Hier eindigde deze geslaagde battle field tour en keerde eenieder tevreden en wel-geïnformeerd huiswaarts, met dank zegging aan Ton Broers en Alex Keil namens de VKT-Commissie.
Jim Enters (ARO klas 19)
Dank aan Ruud Hendriks voor het monteren van de video en Bob Delorme voor de foto’s.
